Ale sztuka! Chojnów jakiego nie znamy. Odsłona nr 3
Data utworzenia: 24 październik 2013, 12:03 Wszystkich komentarzy: 2
Witam wszystkich serdecznie! Dzisiaj przedstawię Państwu kamienice mieszczące się przy ul. Legnickiej. Będzie alegoria miasta Chojnowa, motyw heraldyczny jednej z rodzin mieszczańskich i liczne maszkarony (niektóre o zabawnych minach). Zachęcam do lektury.
Kamienica nr 16 przy ul. Legnickiej
Alegoria miasta Chojnowa
Następnymi obiektami, na które chciałabym zwrócić Państwa uwagę, są kamienice nr 16 i 18 przy ul. Legnickiej. Zostały wybudowane na początku XX wieku w miejscu zburzonego szpitala.
Kamienica nr 16 przypomina omawianą kamienicę nr 8 przy ul. Kościuszki, jednak w części centralnej zamiast dwóch balkonów mamy wykusz.
I tam, w zwieńczeniu okna pierwszej kondygnacji (pierwszego piętra) mieści się płaskorzeźba przedstawiająca alegorię miasta Chojnowa!
Postać nagiego chłopca wspiera na barkach długi pęk róż. W tle, za jego plecami widać budowlę Kościoła pw. śś. Piotra i Pawła (po lewej stronie) oraz Wieżę Tkaczy (po prawej stronie). Płaskorzeźba stanowi personifikację naszego miasta.
Zwieńczenia okien po prawej stronie od wykusza zdobią popiersia kobiety i mężczyzny ukazane z profilu.Właściciele kamienicy? A może postaci symboliczne? Trudno stwierdzić.
Ciekawym elementem jest fryz z maszkaronami widoczny pod gzymsem i wspornikami. Głowy stanowią oryginalną dekorację. Proszę się przyjrzeć ich minom – nie brakuje tam emocji…
Kamienica nr 18 przy ul. Legnickiej.
Alegoria architektury, dekoracja przedstawiająca ród mieszczański
Przejdźmy teraz do kamienicy obok.
Szczyt po lewej stronie zdobi płaskorzeźba będąca alegorią architektury.
Naga postać męska klęczy trzymając fragment murów. Z tyłu, za jej plecami, po lewej stronie widać przyrząd pomiarowy, cyrkiel i ekierkę.
Ryzalit kamienicy zdobią pilastry, motyw heraldyczny, dekoracje roślinne oraz feston przeplatany maszkaronami.
Jak odczytać dekorację na kamienicy? Czy są to odrębne motywy czy może dekoracja tworzy spójną całość?
Opowiadam się za drugą opcją. W głowicy pilastra po lewej stronie widać dwie postaci wspólnie zawieszające dzwon.
W głowicy pilastra po prawej stronie dwie postaci trzymają się za ręce, między nimi widać zarys koszów, a powyżej kiść owocową (winogron, jabłek (?)).
Dalej mamy motyw heraldyczny z inicjałami rodowymi P.H.
Poniżej pojawia się feston przeplatany maszkaronami.
Całość najpewniej odnosi się do rodziny, która ufundowała kamienicę i mieszkała w niej na co dzień. Dekoracja pilastrów to zapewne personifikacja ich profesji (ludwisarstwo i przetwórstwo owoców – może prowadzili winiarnię?), a głowy prawdopodobnie przedstawiają członków rodziny – rodziców oraz dzieci (rodzice od wewnątrz, dzieci od zewnątrz – z otwartymi ustami), bądź samych rodziców w dwóch różnych stanach (spoczynku oraz aktywności – mówienia, krzyczenia, głoszenia).Po lewej przedstawiona/e jest/są postać/ci kobiety/kobiet, zaś po prawej mężczyzny/męźczyzn.
Kamienica nr 15 przy ul. Legnickiej (Kamienica Graffa).
Kamienica została wzniesiona w 1912 roku. Fasadę urozmaicają:
Część centralna z dwoma płaskimi wykuszami i trzema szczytami
Dwa narożne wykusze
Lukarny (okna na poddaszu).
Na uwagę zasługuje przede wszystkim dekoracja neobarokowa. W szczycie centralnym znajduje się okrągłe okno (oeil-de-boeuf) ujęte w ornament zwijany.
Pod oknem, po środku, mieści się maszkaron. Przez jego pysk przechodzi feston.
W szczytach bocznych widać kartusze, rogi obfitości oraz kobiece głowy z ornamentem roślinnym.
Neobarokowa Kamienica Graffa dzięki ciekawej bryle oraz bogatym dekoracjom zyskała na wartości estetycznej. Stanowi unikalny obiekt o nieco patetycznym wyrazie.
Jak widać ulica Legnicka to nie tylko wzmożony ruch drogowy, Przychodnia Rejonowa oraz Rybny… To również kumulacja interesujących dekoracji stiukowych!
Na dziś dosyć płaskorzeźb i ornamentów.
Widzimy się ze sztuką chojnowską za tydzień, w czwartek!
W kolejnym artykule m.in. dom właściciela farbiarni oraz willa przy Wojska Polskiego z najładniejszym maszkaronem w mieście. Zapraszam!
Autor: Monika Łagoda
Magister historii sztuki
Absolwentka UMK w Toruniu
Rodowita chojnowianka
fot. Wioleta
Gabinet
Komentarze
21:58
19:38