Podatek od darowizny — kiedy musisz go zapłacić?

Otrzymanie darowizny od rodziny zwykle kojarzy się z czymś przyjemnym, tym niemniej wiąże się dosyć często z obowiązkiem uregulowania podatku od darowizny. Dobrze wiedzieć, kiedy podatek od darowizny zapłacić musisz, a w jakiej sytuacji nie trzeba go uiszczać. Okazuje się, że zwolnienie z tej daniny przysługuje wielu podatnikom.

Kiedy musisz zapłacić podatek od darowizny?

Darowizna następuje w momencie, kiedy darczyńca bezpłatnie przekazuje część swojego majątku obdarowanemu. W ten sposób przekazać można pieniądze, ruchomości, nieruchomości, określone prawa (na przykład autorskie), a nawet umorzenie długów. Urząd skarbowy traktuje to naturalnie jako wzbogacenie się, więc może zażądać uiszczenia odpowiedniego podatku.

Zgodnie z kolejnymi paragrafami Art. 6 par. 4 Ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze darowizny powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego. Co z mniej urzędowym trybem przekazania praw majątkowych? Wówczas tym momentem jest chwila spełnienia przyrzeczonego świadczenia.

Na zgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego podatnik ma 6 miesięcy od chwili jej otrzymania. Termin płatności wynosi z kolei 14 dni od doręczenia decyzji urzędu skarbowego w sprawie wysokości podatku. Zgłaszając otrzymanie praw majątkowych, warto sprawdzić, ile będzie to kosztowało.

Jak wylicza się podatek od darowizny? Ile wynosi?

Zasady wyliczenia oraz wysokość podatku od darowizny reguluje Art. 12 par. 1 tego aktu prawnego wymienia aż 7 różnych stawek, uzależniając je od wysokości darowizny oraz przynależności do jednej z trzech grup podatkowych. Podatek od darowizny wynosi zatem:

• 3% darowizny do 10 278 zł dla I grupy podatkowej*

• 5% nadwyżki ponad 10 278 zł + 308,30 zł za darowiznę od 10 278 zł do 20 556 zł dla I grupy podatkowej*

• 7% nadwyżki ponad 20 556 zł + 822,20 zł za darowiznę od 20 556 zł dla I grupy podatkowej*

• 7% darowizny do 10 278 zł dla II grupy podatkowej**

• 9% nadwyżki ponad 10 278 zł + 719,50 zł za darowiznę od 10 278 zł do 20 556 zł dla II grupy podatkowej**

• 12% nadwyżki ponad 20 556 zł + 1644,50 zł za darowiznę od 20 556 zł dla II grupy podatkowej**

• 12% darowizny do 10 278 zł dla III grupy podatkowej***

• 16% nadwyżki ponad 10 278 zł + 1233,40 zł za darowiznę od 10 278 zł do 20 556 zł dla III grupy podatkowej***

• 20% nadwyżki ponad 20 556 zł + 2877,90 zł za darowiznę od 20 556 zł dla III grupy podatkowej***

* Do I grupy podatkowej zaliczają się: małżonek, wstępni i zstępni, pasierbowie, ojczym, macocha, rodzeństwo, teściowie, zięciowie oraz synowe.

** Do II grupy podatkowej zaliczają się: zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, małżonkowie rodzeństwa i pasierbów, małżonkowie rodzeństwa małżonków oraz małżonkowie zstępnych.

*** Do III grupy podatkowej zaliczają się wszystkie pozostałe osoby.

Co zwalnia z podatku od darowizny?

Prawo dotyczące spadków i darowizn zakłada na szczęście wyjątki od tego, kiedy należy zapłacić podatek od darowizny. Przewidziane są również kwoty wolne od podatku. Przede wszystkim nie trzeba uiszczać go wówczas, gdy darczyńcą jest osoba z najbliższej rodziny. Do tak zwanej „grupy zerowej” należą:

• małżonek,

• zstępni,

• wstępni,

• pasierb,

• rodzeństwo,

• ojczym,

• macocha.

Istnieją jednak dwa warunki, aby podatek od darowizny ze strony najbliższej rodziny nie został naliczony. Przede wszystkim, wzbogacenie się musi zostać zgłoszone do urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od otrzymania darowizny. Po drugie, w ciągu 5 lat wartość nabytych praw majątkowych nie może przekroczyć łącznie kwoty wolnej od podatku dla I grupy podatkowej.

Ile wynosi kwota, poniżej której nie występuje w przypadku darowizny obowiązek podatkowych? Jest to:

• 9 637 zł — dla I grupy podatkowej.

• 7 276 zł — dla II grupy podatkowej.

• 4 902 zł — dla III grupy podatkowej.

Co grozi za niezapłacenie podatku od darowizny

Jeżeli łączna kwota darowizn od danej osoby przekroczyła kwotę wolną od podatku w ciągu 5 lat poprzedzających ostatnie nabycie praw majątkowych, wówczas należy zgłosić ją do fiskusa. Urząd skarbowy przyjmuje informacje na drukach SD-Z2 (dla I grupy podatkowej) oraz SD-Z3 (dla II i III grupy podatkowej), które trzeba złożyć w ciągu 6 miesięcy od otrzymania darowizny. Co grozi za niedopełnienie tego obowiązku?

Osoby mogące skorzystać ze zwolnienia podatkowego na pewno będą musiały opłacić podatek w pełnej kwocie. Dodatkowo fiskus może naliczyć w formie kary nawet 20% od podstawy opodatkowania. Warto przy tym wiedzieć, że przedawnienie od niezgłoszonej darowizny następuje w ciągu 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym została ona poczyniona.

Sprawdź więcej na e-kruk.pl!