Ale sztuka! Chojnów jakiego nie znamy. Odsłona nr 4. KONKURS!
Data utworzenia: 31 październik 2013, 13:25 Wszystkich komentarzy: 0
Przed Państwem czwarta odsłona sztuki chojnowskiej. Dzisiaj zaprezentuję kamienicę nr 9 przy ul. Reja oraz kamienicę nr 14 przy ul. Wojska Polskiego. Dekoracji stiukowych i płaskorzeźb ciąg dalszy.
Uwaga! Trudne słowa z terminologii sztuk pięknych np. maszkaron, tympanon itp. zostały zaznaczone w tekście na zielono. Klikając na dane słowo zostaną Państwo przeniesieni na stronę z jego definicją. Przy odrobinie wysiłku wszystko powinno okazać się jasne.
Kamienica nr 9 przy ul. Reja
O charakterze ul. Reja decydują XIX-wieczne kamienice oraz stare zadrzewienie rosnące przy drodze. Ulica powstała w wyniku niwelacji miejskich umocnień oraz rozwoju przemysłu skórzanego w okolicach rzeki. Zachowane kamienice były willami właścicieli zakładów skórzanych.
Moim zdaniem kamienica nr 9 jest najpiękniejsza - ma ciekawą bryłę oraz liczne dekoracje, w tym alegoryczną płaskorzeźbę (przedstawienie z tzw. drugim dnem), ale o niej za chwilę...
Budynek powstał w roku 1896 (data widnieje na metalowej chorągiewce wietrznej znajdującej się na dachu). Jego fundatorem był właściciel farbiarni skór.
Kamienica mieści się w niewielkim ogrodzie. Zbudowana została z czerwonej cegły. Fasadę urozmaicają elementy pokryte szarym tynkiem – boniowanie na poziomie piwnicy, obramienia wejścia i okien, wykusz, balkon z balustradą oraz lukarny.
Poza ciekawą bryłą na Państwa uwagę zasługują elementy dekoracyjne. Wykusz zdobią pilastry oraz ornament kartuszowy w narożach (ponad łukiem okna).
Z ornamentem kartuszowym mamy także do czynienia w obramieniach okiennych. Przy oknach drugiej kondygnacji (pierwszego piętra) występują również maszkarony z roślinną dekoracją.
I uwaga, bardzo ważny element! Na lewej ścianie ryzalitu widać płaskorzeźbę z alegorycznym przedstawieniem.
Patrząc od lewej mamy:
chłopca kującego żelazo – alegorię pracy,
chłopca odmierzającego miarę na przyrządzie – alegorię nauki i techniki,
mężczyznę ściskającego w prawej ręce sakwę,
poniżej symbole: kotwicę, laskę eskulapa oraz skrzydlate koło.
Mężczyzna stanowi personifikację bogactwa i pomyślności. Kotwica symbolizuje nadzieję, laska eskulapa zdrowie (długowieczność), a skrzydlate koło fortunę.
Co oznacza przedstawienie? Czy jest w nim zawarta jakaś myśl?
Ależ oczywiście! Artyści wiedzieli co czynią. Płaskorzeźba przekazuje informację: Nauka i praca popłacają, przynoszą dobrobyt, lecz ludzka pomyślność nie zależy tylko od świata rzeczy materialnych. Bardzo ważne są: wiara, dobre zdrowie oraz fortuna, która – jak wszyscy wiemy, „kołem się toczy”. Bardzo mądre przesłanie, nieprawdaż? Aktualne w każdej epoce i w każdym miejscu na Ziemi!
W elewacji bocznej – od strony podwórka, mamy kolejny wykusz, lecz ten z plakietkami z motywem łabędzi i muszli.
A po lewej stronie tajemnicze schody, obok których rośnie płacząca wierzba – bardzo urokliwe miejsce (zdjęć brak, trzeba się przejść i zobaczyć na własne oczy).
Budowlę zamyka dach ogrodzony ażurową galeryjką metalową (jedna z nielicznych, które zachowały się do dzisiaj w całości)!
Kamienica nr 14 przy ul. Wojska Polskiego.
Kamienica nr 14 przy ul. Wojska Polskiego to jedna z moich ulubionych kamienic w Chojnowie.
Pochodzi z początku XX wieku. Ma prostą bryłę, z przodu urozmaiconą ryzalitem o stożkowym dachu, z zamkniętą werandą i balkonem.
Kamienica przez:
ryzalit,
dekoracyjne obramienia okien (w części centralnej tympanon z maszkaronem),
konsole podtrzymujące gzyms
nabiera charakteru neorenesansowego.
No i właśnie: maszkaron widoczny w fasadzie jest najlepiej i najciekawiej wykonanym maszkaronem w Chojnowie! Oczywiście w mojej subiektywnym odczuciu. Proszę tylko na niego spojrzeć. Te oczy, ta mina - bardzo ekspresyjny, chyba się Państwo ze mną zgodzicie?
Poniżej galeria zdjęć maszkaronów chojnowskich. Który z nich podoba się Państwu najbardziej?
Na dziś koniec opowieści historyczno-sztucznych. Piąta odsłona za tydzień, w czwartek. A w kolejnym artykule: portal zamku oraz kaplice cmentarne inspirowane architekturą starożytnej Grecji. Serdecznie zapraszam!
Dla wszystkich Państwa, którzy nie widzieli, nie czytali poprzednich artykułów, linki odsyłające do wcześniejszych części cyklu "Ale sztuka! Chojnów jakiego nie znamy":
Ale sztuka! Chojnów jakiego nie znamy. Odsłona nr 1
Ale sztuka! Chojnów jakiego nie znamy. Odsłona nr 2
Ale sztuka! Chojnów jakiego nie znamy. Odsłona nr 3
Autor: Monika Łagoda
Magister historii sztuki
Absolwentka UMK w Toruniu
Rodowita chojnowianka
Fot. Wioleta Gabinet
Uwaga! KONKURS.
Trzy pierwsze osoby, które poprawnie odpowiedzą na pytanie otrzymają od portalu chojnow.pl upominki.
Z jakiego miejsca (budynku) pochodzi maszkaron poniżej?
Odpowiedzi proszę wysyłać na adres e-mail konkursy@chojnow.pl, w temacie wpisując "Maszkaron", w treści poza odpowiedzią swoje dane kontaktowe (imię, nazwisko oraz nr telefonu).
Łatwe? Trudne? Na pewno „do przeskoczenia”.
Życzę Państwu powodzenia!
Wyniki konkursu niebawem.